Postęp technologiczny i nasza codzienność sprawiła, że nie możemy dzisiaj obejść się bez elektryczności. Inspekcja mieszkania w trakcie odbioru technicznego powinna zawierać czynność sprawdzenia instalacji elektrycznych i teletechnicznych. Wśród pozostałych elementów koniecznych podczas inspekcji kontrola instalacji jest stosunkowo krótkim, lecz niezwykle ważnym procesem. Przewrotnie stwierdzę, że praktycznie nie ma czego sprawdzać… Aby przeprowadzić odbiór należy się do niego przygotować. Przede wszystkim należy poprosić o udostępnienie dokumentacji technicznej, a minimum planów i rzutów instalacji elektrycznej i teletechnicznej. To właśnie oceniamy zgodność wykonania punktów przyłączeniowych z dokumentacją.
Dlaczego podczas odbioru technicznego „nie ma czego sprawdzać” w odniesieniu do instalacji elektrycznych i teletechnicznych?
Oczywiście są elementy, które sprawdzamy obowiązkowo i każdy Nabywca, czy zatrudniony przez niego Inspektor czy Fachowiec powinien skontrolować. Istotą instalacji elektrycznej jest PRĄD ELEKTRYCZNY, a tego podczas odbioru technicznego i przeglądu mieszkania zazwyczaj nie uświadczymy, więc Inspektor nie jest w stanie zweryfikować poprawności wykonania instalacji. Częściowo musimy zawierzyć Wykonawcy. Dopóki Nabywca nie odbierze lokalu i nie uzyska od Dewelopera odpowiednich dokumentów nie będzie można podpisać umowy o dostawę energii elektrycznej od dystrybutora. Dopiero po podpisaniu umowy Zakład Energetyczny zakłada indywidualny licznik energii elektrycznej i zapewnia dostawę prądu do lokalu.
Brak prądu podczas odbioru technicznego
W budownictwie wielorodzinnym, w typowym standardzie deweloperskim, brak prądu wynika z braku licznika, ale możemy się spodziewać, że budynek posiada instalację przyłączeniową. Wystarczy podpisanie umowy z operatorem, który założy licznik do naszego mieszkania.
W mniejszych inwestycjach np. domów jednorodzinnych, szczególnie w stanie surowym, bez instalacji istnieje ryzyko, że sprzedawca / deweloper nie wykona nawet instalacji przełączeniowej doziemnej. Samodzielne wykonanie przyłącza od skrzynki przy ogrodzeniu do domu może być niespodziewane i trzeba to przewidzieć w kosztorysie robót wykończeniowych. Zawsze informacja o rodzaju instalacji i osprzętu, bądź jej braku, powinna być zawarta w Umowie.
Nie ma prądu, to co właściwie możemy sprawdzić?
Prospekt informacyjny i Standard deweloperski określają rodzaj wykonanych instalacji i rodzaj osprzętu, który zostanie wykonany i przekazany Nabywcy. Dlatego warto się z nimi na spokojnie raz jeszcze zapoznać w domu przed odbiorem oraz mieć te dokumenty podczas odbioru.
Weryfikując instalację elektryczną i teletechniczną sprawdzamy zgodność projektu i stanu faktycznego obejmującą lokalizację tablicy elektrycznej i teletechnicznej, układ, wysokość montażu oraz ilość osprzętu elektrycznego: gniazdek i punktów świetlnych (kable/zwisy) oraz przewodów uziemienia. Musimy sprawdzić punkty wewnątrz lokalu i instalacje zewnętrzne: gniazda na balkonie/tarasie, kinkiety oświetleniowe zewnętrzne. Sprawdzamy również pozostałe urządzenia elektryczne dzwonek, domofon, łączniki sterowania rolet oraz wszelkie inne sterowniki (np. do logotermy). Ale po kolei.
Instalacja elektryczna
1. Tablica elektryczna
Sprawdź lokalizację tablicy elektrycznej z bezpiecznikami w porównaniu do projektu. Drzwiczki skrzynki powinny swobodnie się otwierać i zamykać. Po otwarciu skrzynki nie mogą być widoczne żadne przewody. Wewnątrz powinny znajdować się wszystkie wymagane bezpieczniki, które powinny być jasno opisane i wskazywać konkretne obwody instalacji. Zgodnie z dobrą praktyką gniazdo tablicy teletechnicznej, gniazdo zmywarki, gniazdo pralki powinny mieć osobne obwody i własne bezpieczniki.
2. Osprzęt elektryczny i punkty świetlne
Weryfikujemy lokalizację w tym wysokość umiejscowienia, rodzaj i ilość punktów instalacji. Dotyczy to gniazd elektrycznych (pojedyncze, podwójne, zestawy, szczelne), łączników oświetlenia (np. łączniki pojedyncze, świecznikowe, schodowe). Sprawdzamy lokalizację zwisów do punktów świetlnych oraz czy kable zakończone są minimum kostką elektryczną. Sprawdzamy czy zainstalowany typ osprzętu jest zgodny ze standardem. Gniazda i łączniki oświetlenia powinny być solidnie zamontowane, nie odstawać od ściany. Powinny być zamontowane poziomo / pionowo, bez przekrzywień. Bez zdejmowania osprzętu nie zweryfikujemy jakości osadzenia puszek, które możemy sprawdzić podczas wykończenia mieszkania i w przypadku wątpliwości zgłosić złe wykonanie w ramach gwarancji.
Odnośnie lokalizacji gniazdek to wykluczone jest montowanie gniazdek na ścianach szachtów instalacyjnych. Trzeba zwrócić szczególną uwagę na gniazda zamontowane w ścianach zewnętrznych. W takich gniazdach zdarzają się tzw. przedmuchy na skutek złego osadzenia puszki i osłabienie parametrów izolacyjnych pustaków ściany.
3. Instalacja „siły” w kuchni
W kuchni i aneksach kuchennych wykonuje się instalację trójfazową (tzw. 3 faza lub „siła”), która jest konieczna do podłączenia płyty indukcyjnej lub ceramicznej. Czasami taka instalacja zostaje również wyprowadzona na taras w celu podpięcia np. grilla elektrycznego. W tablicy elektrycznej wyłącznik różnicowoprądowy (bezpiecznik) siły wyróżnia się wielkością od pozostałych.
4. Instalacja dzwonka
Instalacja dzwonka składa się z dwóch elementów: łącznika na korytarzu oraz samego dzwonka. Należy się upewnić, czy sam dzwonek jest w standardzie wykończenia lokalu. Bywa, że nie. Nowoczesne instalacje dzwonka mogą być połączone z instalacją wideodomofonową i nie wymagają dodatkowego wewnętrznego dzwonka.
5. Instalacja uziemienia
W zależności od dokumentacji technicznej mogą być wyprowadzone charakterystyczne żółto-zielone przewody uziemiające w łazienkach (w okolicy wanny/brodzika), w kuchni do zlewozmywaka oraz przewód uziemiający w okolicy pieca i niektórych grzejników.
6. Przewody instalacji elektrycznej
Zgodnie z przepisami dopuszcza się prowadzenie przewodów instalacji elektrycznych podtynkowo. Minimalna grubość tynku na przewodach elektrycznych powinna wynosić 5mm.
Instalacja teletechniczna
1. Tablica teletechniczna
Podobnie jak w tablicy elektrycznej sprawdzamy jej lokalizację, działanie drzwiczek i wyposażenie. Wewnątrz takiej tablicy znajdziemy okablowanie instalacji telewizji naziemnej i kablowej, doprowadzony przewód światłowodowy oraz przewody okablowania strukturalnego tj. kable sieciowe internetowe tzw. skrętki, które powinny być obrobione i wyposażone we wtyczki RJ45. Standardem staje się to, że w skrzynce teletechnicznej umiejscowione jest gniazdko 230V i miejsce na zamontowanie w skrzynce routera internetowego.
2. Osprzęt teletechniczny
Weryfikujemy lokalizację, w tym wysokość umiejscowienia, rodzaj i ilość gniazd instalacji telefonicznej, TV-SAT, TV-kablowej, instalacji domofonowej, gniazd instalacji internetowej RJ45.
Instalacja telewizji naziemnej i kablowej w budynkach wielorodzinnych to od roku 2013 obowiązek dla wszystkich inwestorów.
Ostrożnie z prądem!
Uwaga! Jeżeli w instalacji płynie prąd elektryczny przy prowadzeniu prac kontrolno-pomiarowych zachowaj szczególną ostrożność. Jeśli nie masz odpowiedniej wiedzy i sprzętu skorzystaj z pomocy wykwalifikowanego fachowca.
Użyczenie prądu budowlanego na czas odbioru lokalu
W wyjątkowych okolicznościach istnieje możliwość użyczenia prądu budowlanego przez dewelopera. Oczywiście wymaga to uzgodnienia z deweloperem, ale nie jest to niemożliwe. Jeśli nie uda się uzgodnić podłączenia instalacji to nie będziesz mógł sprawdzić poprawności działania instalacji podczas przeglądu technicznego. Fakt braku prądu należy wpisać do protokołu z przeprowadzenia odbioru.
Weryfikacja instalacji przy działającej instalacji elektrycznej
Po podpisaniu umowy o dostawę energii elektrycznej i założeniu licznika, gdy w instalacji płynie prąd należy ją dokładnie sprawdzić. Pomimo pełnej odpowiedzialności Wykonawcy za instalację, warto kierować się powiedzeniem: „Nie uwierzę dopóki sam nie sprawdzę”. 😉
Po uruchomieniu bezpieczników w tablicy rozdzielczej należy każdy punkt tj. gniazdko i zwis oświetleniowy przemierzyć. Sprawdzenie należy przeprowadzić przy pomocy miernika napięcia i natężenia. Najprostsze urządzenie (multimetr) w markecie budowlanym kosztuje poniżej 20 zł, a pewnie większość z nas ma miernik lub zna kogoś kto może miernik pożyczyć. Dobrą praktyką instalatorów jest podpinanie instalacji w taki sposób, aby faza była w lewej strony, a przewód neutralny podpięty z prawej strony, natomiast sworzeń uziemiający u góry. Chociaż ze względów użytkowych lokalizacja fazy nie ma znaczenia to ważne jest aby sworzeń uziemiający był odpowiednio podłączony.
Kolejnym etapem sprawdzenia instalacji jest sprawdzenie jej działania:
- Próba obciążeniowa instalacji oświetlenia. Do wszystkich punktów świetlnych proponuję podpięcie żarówek w oprawkach i jednoczesne uruchomienie światła. Jeżeli dedykowany bezpiecznik wybije lub oświetlenie zacznie migać może to oznaczać jakieś problemy z instalacją, którą w ramach gwarancji powinien usunąć deweloper.
- Sprawdzenie bezpieczników – sprawdzamy czy bezpieczniki zostały właściwie opisane i czy po wyłączeniu bezpiecznika wyłączy się dany obwód.
Odpowiedzialność Wykonawcy robót i Dewelopera za poprawność wykonania instalacji
Dobrą praktyką deweloperską jest udostępnianie dokumentacji fotograficznej instalacji przed zakryciem /otynkowaniem ścian. Za wykonanie instalacji elektrycznych odpowiada wykonawca danych robót. Na wykonawcy spoczywa obowiązek wykonania pomiarów instalacji i wszystkie protokoły z pomiarów powinieneś otrzymać w momencie przekazania kluczy wraz z instrukcją użytkowania mieszkania.
Czas na MITY dotyczące odbiorów i instalacji elektrycznych
Mit nr 1: Gniazda instalacji elektrycznej sprawdzimy dzięki ładowarce do telefonu albo lampce lub zwykłej żarówce w oprawce.
Mit nr 2: Instalację elektryczną sprawdzimy próbnikiem napięcia.
W przypadku błędnego wykonania instalacji wykonanie sprawdzenia według mitów grożą porażeniem elektrycznym. Z założenia w gniazdku płynie napięcie prądu przemiennego 230V, częstotliwości 50 Hz. Zdarzyły się jednak sytuacje gdzie miernik wskazywał napięcie 400V! Jeżeli w Waszej instalacji wystąpiłaby taka sytuacja to próbnik napięcia z diodą nie wskaże, że jest problem, a w najlepszym przypadku uszkodzicie sobie ładowarkę, a żarówka się przepali. Do sprawdzenia instalacji służy multimetr! Próbnik elektryczny służy do odkręcenia osprzętu (gniazdek i łączników) oraz identyfikacji fazy w instalacji sprawdzonej miernikiem.
Skorzystaj z oferty Studio PiK przy przeglądzie mieszkania od dewelopera. Nasza wiedza, spokój i doświadczenie mogą uchronić Was przed niepotrzebnym stresem związanym z odbiorem.